- Hoe werkt de Window of Tolerance?
- Specifieke uitdagingen voor (hoog) gevoelige tieners
- Hoe kun je je tiener helpen binnen zijn of haar raampje te blijven?
- Wat te doen als je tiener uit zijn of haar raampje schiet?
- Tot slot
De Window of Tolerance is een concept uit de psychologie dat helpt verklaren hoe iemand omgaat met stress en prikkels. Binnen dit “raampje” voel je je rustig en in balans. Je kunt de gebeurtenissen goed verwerken en blijft in contact met je emoties, zonder door hen overweldigd te worden.
Hoe werkt de Window of Tolerance?
Dit werkt in grote lijnen hetzelfde voor alle leeftijden, maar specifiek voor tieners kan het binnen en buiten de Window of Tolerance zijn er als volgt uitzien.
- Binnen het raampje: Tieners kunnen prikkels goed verwerken, voelen zich in balans, denken helder, kunnen omgaan met hun emoties, en reageren passend.
- Buiten het raampje: Bij teveel stress of prikkels kan een tiener ‘uit het raampje schieten’. Dit kan zich uiten als:
- Hyperarousal (overprikkeling): De tiener wordt gespannen, emotioneel, geïrriteerd of boos. Dit kan komen door schooldruk, sociale verwachtingen of teveel sensorische prikkels (lawaai of drukte).
- Hypoarousal (onderprikkeling): De tiener sluit zich af, voelt zich apathisch of reageert nauwelijks. Dit kan gebeuren na langdurige stress.
Specifieke uitdagingen voor (hoog) gevoelige tieners
Tieners hebben door hun ontwikkeling unieke uitdagingen, die nog groter zijn voor (hoog)gevoelige tieners.
- Ontwikkeling van de hersenen: Hun prefrontale cortex, verantwoordelijk voor het beheersen van impulsen, nemen van beslissingen en reguleren van emoties, is nog volop in ontwikkeling. Dit maakt dat ze vaak heftiger en impulsiever reageren als ze uit hun raampje schieten.
- Hormonen: Hormonale veranderingen maken emoties intenser en kunnen hun Window of Tolerance smaller maken, waardoor ze er vaker uit schieten.
- Sociale druk en identiteit: Ze zijn sterk gericht op sociale relaties en het vormen van hun identiteit, wat hen extra gevoelig maakt voor gevoelens van afwijzing en overprikkeling.
- (Hoog)gevoeligheid: Hooggevoelige tieners hebben vaak een nog smaller raampje, omdat prikkels sterker binnenkomen.
Door rekening te houden met de unieke uitdagingen van de puberteit, kun je tieners ondersteunen in het vergroten van hun Window of Tolerance en hen helpen beter met stress en emoties om te gaan.
Hoe kun je je tiener helpen binnen zijn of haar raampje te blijven?
- Ondersteuning bij emotieregulatie: Help tieners bij het omgaan met hun emoties, dit vergroot hun Window of Tolerance. Lees hier tips hoe je dat kunt doen.
- Prikkelarme momenten: Zorg voor momenten van rust en ontspanning in hun dagelijks leven, weg van sociale media, drukke omgevingen of andere intense prikkels.
- Herkenning van triggers: Leer hen om hun triggers te herkennen. Dit bewustzijn helpt om op tijd actie te ondernemen en zichzelf te kalmeren.
Wat te doen als je tiener uit zijn of haar raampje schiet?
Wanneer een tiener uit zijn raampje schiet, neemt het emotionele brein het over van het rationele brein. Op dat moment helpt het meestal niet om in discussie te gaan of hen iets uit te leggen. Wat belangrijk is, is dat je kind de kans krijgt om te kalmeren en weer in zijn of haar raampje te komen.
Hier zijn enkele tips:
- Blijf zelf rustig: Jouw eigen kalmte kan helpen om een veilige basis te bieden voor je tiener. Adem diep in, blijf geduldig, en laat zien dat je er voor hen bent, ongeacht hoe zij zich voelen. Dit wordt ook wel co-regulatie genoemd.
- Normaliseer hun ervaring: Laat weten dat het normaal is om soms overweldigd te zijn en dat iedereen zulke momenten kent, zodat ze hun gevoelens zonder oordeel kunnen ervaren.
- Begeleid naar fysieke ontlading: Fysieke activiteiten, zoals wandelen of rennen, kunnen helpen om spanning los te laten.
- Kies later een geschikt moment voor reflectie: Zodra ze gekalmeerd zijn, kan het waardevol zijn om samen te reflecteren. Stel vragen zoals: “Wat gebeurde er vooraf?” of “Wat zou je een volgende keer willen proberen om rustiger te blijven?”. Deze reflectie kan helpen om het raampje steeds iets groter te maken, waardoor ze beter met toekomstige situaties om kunnen gaan.
Tot slot
Ik hoop dat deze kennis en tips je helpen om je tiener beter te ondersteunen bij zijn of haar emotionele uitbarstingen! Onthoud: het is een groeiproces, zowel voor je tiener als voor jou als ouder. Wees geduldig, geef niet op, en probeer het gewoon nog een keer.
Heb je het idee dat je tiener meer nodig heeft dan jouw steun thuis? Of heb je als ouder nog vragen na het lezen van deze blog? Neem gerust contact met me op, dan kunnen we samen kijken wat ik voor jullie kan betekenen!
Met stralende groet, 🌞
Tamar