Orthopedagogen zijn de slechtste opvoeders maar de beste coaches

Inhoudsopgave

• Jonge-net-startende-orthopedagoog-zonder-kinderen
• Orthopedagoog én moeder: de theorie versus de praktijk
• Zijn orthopedagogen slechte opvoeders?
• Orthopedagoog, moeder én coach: hoe die rollen elkaar versterken
• Tot slot

‘Orthopedagogen zijn de slechtste opvoeders’ heb ik tijdens mijn studie regelmatig horen zeggen. Dit heb ik (on)bewust altijd in gedachten gehouden. ‘Zou het echt zo zijn?’ vroeg ik me af.

In deze blog reflecteer ik, met kwetsbaarheid en een vleugje humor, op mijn reis van orthopedagoog naar moeder en naar coach. En probeer ik antwoord te geven op de vraag of orthopedagogen echt de slechtste opvoeders zijn. En waarom een orthopedagoog, mijns inziens, de beste coach kan zijn.

Jonge-net-startende-orthopedagoog-zonder-kinderen

Als net afgestudeerde orthopedagoog, inmiddels alweer bijna 15 jaar geleden, kon ik direct aan de slag bij een GGZ-instelling voor diagnostiek en behandeling. Tijdens gesprekken met ouders voelde ik me toch wel een beetje beledigd als mij gevraagd werd ‘heb jij zelf kinderen?’ En dan op zo’n toon waaruit ik opmaakte dat ze dachten ‘dan begrijp je ook niet waar ik het over heb’.

Ik weet dat ik de ouders en kinderen die voor begeleiding bij me kwamen goed heb geholpen, vanuit mijn professionaliteit, opleiding en persoonlijkheid. En met de (werk)ervaring die ik had met kinderen en tieners.

Maar nu ik zelf moeder ben, snap ik wel beter hoe de ouders toentertijd misschien naar mij keken, een jonge-net-startende-orthopedagoog-zonder-kinderen. Het kan in theorie allemaal heel goed klinken maar de praktijk is vaak weerbarstiger.

Orthopedagoog én moeder: de theorie versus de praktijk

Alweer 9 jaar geleden werd ik voor het eerst moeder en ruim 5 jaar geleden voor de tweede keer, en wel van twee hele mooie en bijzondere meisjes met een veel denkend en creatief brein en een intens voelend en liefdevol hart. En tegelijk allebei zo anders!

Als orthopedagoog dacht ik dat ik toch wel veel wist over opvoeding, en wat de invloed daarvan is op de ontwikkeling van kinderen. Ik wist wat kinderen nodig hebben om zo optimaal mogelijk te ontwikkelen en ik zou mijn uiterste best doen hen precies dat te geven!

Maar de praktijk bleek toch een stuk ingewikkelder dan de theorie. Vooral als je een kind hebt dat het niet ‘volgens het boekje’ doet en waarbij de ‘standaard’ opvoedmethode niet echt werkt.

Inmiddels ben ik wat wijzer en weet ik dat een kind dat alles ‘volgens het boekje doet’ eerder de uitzondering dan de regel is, en dat een ‘standaard’ opvoedmethode niet echt bestaat, ieder kind heeft een eigen aanpak nodig. 

En er komt zoveel meer bij het ouderschap kijken dan we hebben geleerd op de universiteit! Ik ervaar het moederschap vaak als een rollercoaster, geniet momenten en handen-in-het-haar momenten wisselen elkaar soms snel af. En wat een pijn kan het doen als je ziet dat het niet lekker gaat met je kind!

Zijn orthopedagogen slechte opvoeders?

Waar zou die uitspraak toch op gebaseerd zijn?

Misschien omdat een orthopedagoog die de theorie letterlijk gaat uitoefenen in de praktijk, al snel vast loopt? Of omdat een orthopedagoog zoveel kennis heeft van dingen die goed en niet goed zijn dat het opvoeden vooral vanuit het hoofd gaat en minder op intuïtie? Of omdat orthopedagogen de neiging hebben er teveel over na te denken en hun eigen gezin teveel als werk te behandelen waardoor loslaten erg moeilijk wordt?

De echte onderbouwing is nooit gegeven maar ik herken alle bovenstaande punten wel, en ik denk dat dat voor veel orthopedagogen en andere sociaal opgeleide mensen geldt.

Ik denk dat de kern vooral erin zit dat orthopedagogen meer moeite moeten doen om dingen los te leren laten en te leren dat ze het, net als alle andere ouders, eigenlijk niet weten. De hele opvoeding is een zoektocht met vallen en opstaan en niemand heeft er een handleiding voor.

Dus zijn orthopedagogen de slechtste opvoeders? Misschien alleen diegenen die denken dat ze het op basis van hun opleiding ‘allemaal wel weten’ en daarbij hun eigen intuïtie uit het oog verliezen en niet open staan voor de waardevolle inzichten van anderen, waaronder hun eigen kinderen.

Orthopedagoog, moeder én coach: hoe die rollen elkaar versterken

Als orthopedagoog heb ik inzicht in de dynamieken van een gezin en kan ik analyseren wat er vanuit de context nodig is om de tiener die bij mij is aangemeld, zo optimaal mogelijk te ondersteunen bij zijn/haar groeiproces.

Vanuit mijn eigen ervaringen als moeder, begrijp ik wat het met je als ouder(s) doet om je kind te zien worstelen met zichzelf. Dat je het dan zo graag wilt oplossen voor je kind maar soms even niet weet waar je het moet zoeken. En wat de impact daarvan is op je eigen functioneren en dat van je gezin.

Toen we een coach zochten voor onze dochter heb ik meteen op tafel gegooid dat ik geen ‘doorsnee’ ouder ben:

‘Ik ben orthopedagoog en ben zelf ook coach. Precies voor hetzelfde soort kind als mijn dochter, maar dan de tiener-variant. Dus de basis hoeven we niet te behandelen. Ik vind het fijn als mijn dochter begeleiding krijgt van iemand die ook echt kennis heeft van en ervaring met deze doelgroep en die weer andere dingen weet dan ikzelf waardoor ik er ook wat aan heb’.

Gelukkig troffen we een kindercoach die dit herkende, ze had zelf ook aan de andere kant van de tafel gezeten als ouder en (h)erkende dat dat niet makkelijk was. En als coach pakte ze de dingen vanuit een andere richting aan dan dat ik het zou doen, dus dat was een waardevolle aanvulling.

Door nu de andere kant ook meegemaakt te hebben, kan ik nog meer begrip opbrengen voor het proces waar tieners en ouders doorheen gaan voor ze zich bij mij aanmelden, en ook tijdens het traject. Want je moet wel iets overwinnen in jezelf om iets wat zo kwetsbaar is als je eigen kind en je eigen zorgen en worstelingen te delen met een vreemde en open te staan voor wat je ziet in de spiegel die je voorgehouden krijgt.

Kortom: Mijn theoretische kennis als orthopedagoog en praktische ervaring als moeder zorgen voor een grotere en vollere rugzak met tools die ik kan gebruiken als coach dan als ik beide rollen niet gehad zou hebben.

Tot slot

Als je als orthopedagoog de balans weet te vinden tussen het gebruiken van je kennis en het afstemmen op wat vanuit de dagelijkse praktijk blijkt wat wel en niet werkt voor jouw kind, denk ik dat orthopedagogen net zulke goede opvoeders zijn als alle andere opvoeders die hun uiterste best doen voor hun kind.

En wat geldt voor orthopedagogen geldt eigenlijk voor alle opvoeders:

Ondanks alle kennis die je misschien hebt, is het belangrijk voldoende ruimte te geven aan je eigen intuïtie. Wees niet bang om af te wijken van hoe je het geleerd hebt, als dat nodig is om het beste voor je kind te doen.

Onthoud dat het heel normaal is om het niet altijd te weten, opvoeden is een leerproces. Het is belangrijk om geduldig te zijn en jezelf niet te hard te veroordelen als dingen niet volgens plan verlopen. Geef jezelf de ruimte om te groeien en te leren van de uitdagingen die je tegenkomt.

En ten slotte: Het is oké om hulp te vragen en advies in te winnen van anderen wanneer dat nodig is. Ook als je zelf al veel weet (lees daarover ook mijn blog ‘de kracht van meedenken’). Het is zo waardevol om mensen om te heen te hebben die, vanuit hun eigen achtergrond, ervaring en/of professie, met je mee kunnen denken en je een spiegel voor kunnen houden. En ook dingen met je kind kunnen oppakken die je als ouder niet kunt, zelfs niet als het je werk is, omdat je er te dicht opzit en ook onderdeel bent van bepaalde patronen.

Ben je benieuwd wat ik voor jullie kan betekenen? Kijk dan verder rond op mijn website of neem contact op!

Als deze blog interessant en inspirerend voor je was, als orthopedagoog, andere professional of ‘gewoon’ als ouder zou ik het erg waarderen als je een reactie achterlaat! Altijd leuk om van je te horen!

Met stralende groet, 🌞
Tamar

P.s. Op de foto (van een aantal jaar geleden) zie je mij met mijn twee dochters 💜