Co-regulatie: een storm kalmeren

Tieners en emoties, een interessante en vaak intense combinatie. Vooral als je een gevoelige tiener hebt. Je bent waarschijnlijk al bijna het hele leven van je kind bezig hem of haar te begeleiden en te ondersteunen bij het omgaan met deze emoties, maar je vindt het niet perse makkelijker worden.

Wees niet bang, je bent niet de enige! Ik hoor dit veel terug van de ouders in mijn praktijk.

En ook al heb ik (officieel) nog geen tiener in huis, we hebben regelmatig te maken met puberale uitbarstingen en het is een uitdaging om hier ongeschonden doorheen te komen 😉.

In deze blog wil ik graag een aantal waardevolle inzichten met jullie delen die ik heb opgedaan over co-regulatie. Wat is het en hoe kan het jou en je tiener helpen bij het omgaan met de emotionele uitbarstingen van je tiener?

Het opschrijven voor jullie helpt mijzelf net zo goed als jullie om hierin te groeien en zo onze kinderen te begeleiden op hun reis naar emotioneel welzijn.

Wat is co-regulatie?

Om te begrijpen wat co-regulatie is, is het eerst belangrijk om wat meer te zeggen over regulatie. Want regulatie kan gaan over het reguleren van het zenuwstelsel of over het reguleren van de emoties. Ik richt me in deze blog vooral op de emotieregulatie.

Emotieregulatie is waarschijnlijk geen onbekende term voor jullie, daarmee bedoel ik het vermogen om emoties te herkennen, te begrijpen en te beïnvloeden, zodat ze op een gepaste manier worden geuit en verwerkt. Het is dus eigenlijk het tegenovergestelde van een emotionele uitbarsting 😉.

Co-regulatie verwijst dan naar het vermogen van personen om elkaar te beïnvloeden en te ondersteunen bij het reguleren van deze emoties. Het is een sociaal en relationeel proces waarbij de ene persoon, meestal iemand met sterkere emotieregulatie vaardigheden, de emoties van de ander helpt te begrijpen, te erkennen en te uiten.

Meestal wordt co-regulatie besproken in de context van de ouder-kindrelatie en de vroege kindertijd. Ook binnen andere relaties kan co-regulatie plaatsvinden, maar ouders en verzorgers spelen de belangrijkste rol hierin.

Eigenlijk is dit het proces van ondersteuning wat we als ouders (als het goed is) al doen vanaf de geboorte van onze kinderen. Door er een woord aan te geven, kunnen we ons hier meer bewust van zijn en er makkelijker over communiceren en leren.

Hebben tieners ook nog co-regulatie nodig?

Door het bieden van co-regulatie, ontwikkelen kinderen de vaardigheden om hun eigen emoties te reguleren. Hierdoor worden ze steeds minder afhankelijk van hun ouders voor hun emotieregulatie en is er dus steeds minder co-regulatie nodig. Maar wanneer kun je van ze verwachten dat ze voldoende zelfregulerende vaardigheden hebben ontwikkeld?

Marthe van der Donk en Jelle Jolles omschrijven in een artikel over zelfregulatie (zie verwijzing onderaan deze blog) dat er tijdens de vroege- en midden tienertijd/adolescentie een grote sprong gemaakt wordt in de ontwikkeling van zelfregulatie (weergegeven door de tweede rode cirkel in onderstaande figuur). Maar de zelfregulerende vaardigheden zijn pas volledig ontwikkeld ruim na het twintigste jaar. Ze hebben jouw co-regulatie voorlopig nog wel even nodig dus!

Sterker nog; vanwege alle veranderingen en ontwikkelingen in het leven van een tiener, inclusief hun hersenontwikkeling, hebben ze hun omgeving en vooral hun ouders extra hard nodig voor co-regulatie om hun zelfregulerende vaardigheden verder te versterken. En dit geldt nog meer voor tieners die veel denken en veel voelen, omdat zij meer en intenser voelen.

Hoe ben je een goede co-regulator?

In deze blog heb ik een viertal belangrijke tips gedeeld over hoe je je tiener kunt co-reguleren. Ik wil daaruit één punt uitlichten, dat ik toen niet eens als aparte tip genoemd heb. Maar mij is inmiddels duidelijker geworden dat het net zo belangrijk (of misschien zelfs belangrijker is) als de andere tips die meer gaan over communicatie.

Namelijk: rustig aanwezig zijn.

Een mooi inzicht dat ik laatst heb gekregen hierover wordt duidelijk weergegeven in onderstaande afbeelding:

Als je boze kind of emotionele puber helemaal overweldigd wordt door alle emoties, is het belangrijk om als ouder rustig aanwezig te zijn, dan kan jouw kalmte helpen de emoties van je kind tot rust te brengen.

Misschien laat je je tiener even af koelen op zijn/haar kamer als de emoties hoog oplopen. En soms is dat waarschijnlijk ook het beste. Maar het kan ook zijn dat ze op dat moment jouw rustige aanwezigheid nodig hebben en dat dát ze vooral helpt met reguleren. In dat geval kan het prettig zijn voor je tiener om erbij te blijven en je vooral te concentreren op het rustig blijven en wachten tot jouw kalmte het stormachtige water van hem/haar heeft bereikt en de emoties zakken. Als je je tiener goed observeert, kun je het soms ook echt zien gebeuren dat de storm in hun ogen langzaam wegtrekt door de rust die jij uitstraalt.

Eerlijk is eerlijk, het is makkelijker gezegd dan gedaan. Co-regulatie van een kind of tiener dat zijn/haar emoties op een intense manier ervaart en uit, vraagt veel van je eigen emotie- en zelfregulerende vaardigheden. En soms heb je dan co-regulatie nodig van een andere volwassene (je partner bijvoorbeeld) die op dat moment wél rustig is.

Tot slot

Als je beseft dat jouw gevoelige tiener jouw rust nodig kan hebben om zijn/haar eigen emoties te reguleren, verandert dat misschien wel je manier van kijken en handelen.

Misschien ben je je na het lezen van deze blog bewuster geworden van de rol die je speelt als co-regulator en kun je met meer geduld en begrip reageren op de emoties van je tiener waardoor jullie er sneller doorheen komen. Ik hoop het! En ik vind het leuk om hierover te horen, dus laat je een reactie achter?

Het kan ook zijn dat je het gevoel hebt dat jouw veel denkende en veel voelende tiener meer nodig heeft dan jouw co-regulatie. Misschien wordt hij of zij zo vaak overspoeld door emoties dat het een grote impact heeft op het functioneren van je tiener en ook op jullie gezin. In dat geval kan het waarschijnlijk helpen als je tiener meer inzicht krijgt in zijn/haar eigen emoties en meer vaardigheden leert om zijn/haar emoties te reguleren.

Veel tieners in mijn praktijk worstelen hiermee en na een coachingstraject kunnen ze hier veel beter mee om gaan! Dat geeft meer rust voor de tiener en voor het hele gezin.

Aarzel niet om contact op te nemen als je wilt weten wat ik voor jullie kan betekenen! Ik hoor graag van jullie!

Met stralende groet ☀,

Tamar

p.s.  Een deel van wat ik in deze blog deel komt uit onderstaande artikel;

‘Wiki’ van Marthe van der Donk en Jelle Jolles
https://www.researchgate.net/publication/320416974_Zelfregulatie_een_wiki